23 bài đồng dao dân gian giúp bé phát triển trí não, rèn luyện tư duy nhạy bén

Dạy bé học thơ, đọc thơ có lẽ là điều xa xỉ trong thời đại ngày nay nhưng nếu bố mẹ biết rằng việc này có thể giúp con phát triển trí não thì sẽ rất tiếc nếu không dạy cho con.

Ngay từ lúc con còn trong bụng mẹ, bé đã được thai giáo bằng âm nhạc, bằng những lời thủ thỉ của bố mẹ. Khi con ra đời, việc bố mẹ thường xuyên trò chuyện cũng sẽ giúp bé phát triển nhanh hơn, không chỉ về ngôn ngữ mà còn về các chỉ số EQ khi bé kết hợp giữa việc phán đoán lời nói có liên quan đến thái độ, tình cảm của người đối diện. Bước vào tuổi đi nhà trẻ, béghi nhớ và học rất nhanh, hoàn thiện về ngôn ngữ. Các con sẽ rất tò mò, ham tìm hiểu khám phá, thích đặt câu hỏi, bắt đầu hình thành về tư duy logic, hiểu và biết phân tích đúng sai phải trái.

Bố mẹ nên tranh thủ giai đoạn này dạy con đọc các bài thơ, giúp con hiểu về các quy luật tự nhiên, tình cảm gia đình, điều đúng sai hằng ngày…Kho tàng văn học có rất nhiều bài đồng dao dân gian giúp bé phát triển trí não, bố mẹ đừng nên bỏ lỡ.

1. Kéo Cưa Lừa Xẻ

Kéo cưa lừa xẻ

Ông thợ nào khỏe

Về ăn cơm vua

Ông thợ nào thua

Về bú tí mẹ.

2. Cái Bống

Cái bống là cái bống bang

Khéo sảy khéo sàng giúp mẹ nấu cơm

Mẹ bống đi chợ đường trơn

Bống ra gánh đỡ chạy cơn mưa ròng.

3. Thằng Bờm

Thằng Bờm có cái quạt mo

Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu

Bờm rằng: Bờm chẳng lấy trâu

Phú ông xin đổi ao sâu cá mè

Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mè

Phú ông xin đổi một bè gỗ lim

Bờm rằng: Bờm chẳng lấy lim

Phú ông xin đổi con chim đồi mồi

Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mồi

Phú ông xin đổi nắm xôi, Bờm cười.

4. Bắc Kim Thang

Bắc kim thang: cà, lang, bí rợ,…

Cột qua kèo là kèo ba cột

Chú bán dầu qua cầu mà té

Chú bán ếch ở lại làm chi

Con le le đánh trống thổi kèn

Con bìm bịp thổi: Tò tí te! Tò te.

5. Chim ri là dì sáo sậu

Chim ri là dì sáo sậu

Sáo sậu là cậu sáo đen

Sáo đen là em tu hú

Tu hú là chú bồ các

Bồ các là bác bồ nông

Bồ nông là ông sáo sậu

Sáo sậu là cậu chim ri

Chim ri là…

6. Bồ các là bác chim ri

Bồ các là bác chim ri

Chim ri là dì sáo sậu

Sáo sậu là cậu sáo đen

Sáo đen là em tu hú

Tu hú là chú bồ các

Bồ các là bác chim ri.

7. Tay đẹp

Một tay đẹp

Hai tay đẹp

Ba tay đẹp

Tay dệt vải

Tay vãi rau

Tay buông câu

Tay chặt củi

Tay đắp núi

Tay đào sông

Tay cạo lông

Tay mổ lợn

Tay bắt vượn

Tay bắt voi

Tay bẻ roi

Tay đánh hổ.

8. Nu na nu nống

Nu na nu nống

Đánh trống phất cờ

Mở cuộc thi đua

Chân ai sạch sẽ

Gót đỏ hồng hào

Không bẩn tí nào

Được vào đánh trống.

9. Con kiến mà leo cành đa

Con kiến mà leo cành đa

Leo phải cành cụt leo ra, leo vào

Con kiến mà leo cành đào

Leo phải cành cụt leo vào leo ra.

10.Con mèo mà trèo cây cau

Con mèo mà trèo cây cau

Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà

Chú chuột đi chợ đường xa

Mua mắm, mua muối giỗ cha chú mèo.

11.Ù à ù ập

Ù à ù ập

Bắt chập lá tre

Bắt đè lá uống

Bắt cuống lên hoa

Bắt gà mổ thóc

Bắt học học cho thông

Cày đồng cho sớm

Nuôi lợn cho chăm

Nuôi tằm cho rỗi

Dệt cửi cho mau

Nuôi trâu cho mập

Ù à ù ập.

12.Dung dăng dung dẻ

Dung dăng dung dẻ

Dắt trẻ đi chơi

Đến ngõ nhà trời

Lạy cậu lạy mợ

Cho cháu về quê

Cho dê đi học

Cho cóc ở nhà

Cho gà bới bếp

Ù à ù ập

Ngồi xập xuống đây.

13. Lúa ngô

Lúa ngô là cô đậu nành

Đậu nành là anh dưa chuột

Dưa chuột là ruột dưa gang

Dưa gang là nàng dưa hấu

Dưa hấu là cậu lúa ngô

Lúa ngô là cô đậu nành.

14. Bà còng đi chợ trời mưa

Bà còng đi chợ trời mưa

Cái tôm cái tép đi đưa bà còng

Đưa bà đến quãng đường đông

Đưa bà vào tận ngõ trong nhà bà

Tiền bà trong túi rơi ra

Tép, tôm nhặt được trả bà mua rau.

15. Xúc xắc xúc xẻ

Xúc xắc xúc xẻ

Năm mới năm mẻ

Nhà nào còn thức

Mở cửa cho chúng tôi

Bước lên thềm cao, thấy đôi rồng ấp

Bước xuống thềm thấp, thấy đôi rồng chầu

Bước ra đằng sau thấy nhà ngói lợp

Voi ông còn buộc, ngựa ông còn cầm

Ông sống một trăm linh năm tuổi lẻ

Vợ ông sinh đẻ đứa con tốt lành!

16. Lạy trời mưa xuống

Lạy trời mưa xuống
Lấy nước tôi uống
Lấy ruộng tôi cày
Lấy đầy bát cơm
Lấy rơm đun bếp
Lấy nếpnấu xôi
Lấy vôi ăn trầu
Lấy bậuvề ôm
Lấy nơmđơm cá
Lấy rávo gạo
Lấy dao thái thịt
Lấy liếplàm nhà
Lấy hoa về cúng
Lấy thúngđựng tiền
Lấy tiên làm vợ
Lấy chợ bán đồ
Lấy ngô nuôi lợn
Lấy bợmlàm bè
Lấy gheđánh cá
Lấy vámúc canh
Lấy hành xào thịt
Lấy vịt tiết canh
Lấy manh áo mới
Lấy trời chở che
Lấy mèrang muối
Lấy chuỗi trân châu
Lấy trâu đi cày
Lấy bầy trẻ con
Lấy hòn đá cuội
Lấy bụi chuối cau
Lấy màu nhuộm áo
Lấy đạo để theo
Lấy cheođóng làng
Lấy hàng rau muống

17. Mười quả trứng tròn

Mười quả trứng tròn
Mẹ gà ấp ủ
Hôm nay ra đủ
Mười chú gà con

Lòng trắng lòng đỏ
Thành mỏ thành chân
Cái mỏ tí hon
Cái chân bé xíu

Lông vàng mát dịu
Mắt đen sáng ngời
Ơi chú gà ơi
Ta yêu chú lắm

18. Trăng

Sân nhà em sáng quá
Nhờ ánh trăng sáng ngời
Trăng tròn như cái đĩa
Lơ lửng mà không rơi
Nhưng hôm nào trăng khuyết
Trông giống con thuyền troi
Em đi trăng theo bước
Như muốn cùng đi chơi

19. Trăng ơi từ đâu đến?

Trăng ơi từ đâu đến?
Hay từ cánh rừng xa
Trăng hồng như quả chín
Lửng lơ lên trước nhà
Trăng ơi từ đâu đến?
Hay biển xanh diệu kì
Trăng tròn như mắt cá
Chẳng bao giờ chớp mi

Trăng ơi từ đâu đến?
Hay từ một sân chơi
Trăng bay như quả bóng
Bạn nào đá lên trời

Trăng ơi… từ đâu đến?
Hay từ lời mẹ ru
Thương Cuội không được học
Hú gọi trâu đến giờ !

Trăng ơi từ đâu đến ?
Hay từ đường hành quân
Trăng soi chú bộ đội
Và soi vàng góc sân

Trăng từ đâu… từ đâu…
Trăng đi khắp mọi miền
Trăng ơi có nơi nào
Sáng hơn đất nước em…

20.Chi chi chành chành
Cái đanh thổi lửa
Con ngựa đứt cương
Ba vương ngũ đế
Chấp chế thượng hạ
Ba chạđi tìm
Ú tim bắt ập

21. Vè nói ngược

Bao giờ cho đến tháng ba

Ếch cắn cổ rắn tha ra ngoài đồng

Hùm nằm cho lợn liếm lông

Quả hồng mòng nuốt bà lão tám mươi

Nắm xôi nuốt trẻ lên mười

Chân giò , chai rượu nuốt người lao đao

Lúa mạ nhảy lên ăn bò

Cỏ non , cỏ lác , rình mò bắt trâu

Gà con đuổi bắt diều hâu

Chim ri đánh đuổi vỡ đầu bồ nông

22.Đố ai

Đố ai quét sạch lá rừng
Để ai khuyên gió , gió đừng rung cây
Đố ai biết lúa mấy cây
Biết sông mấy khúc , biết mây mấy từng .

23. Tập tầm vông

Tập tầm vông,

Tay không, tay có

Tập tầm vó,

Tay có, tay không

Tập tầm vông,

Con công hay múa,

Nó múa làm sao,

Nó rụt cổ vào,

Nó xòe cánh ra,

Nó đậu cành đa,

Nó kêu ríu rít,

Nó đậu cành mít,

Nó kêu vịt chè,

Nó đậu cành tre,

Kêu bè rau muống,

Nó đậu dưới ruộng,

Nó kêu tầm vông.

Tập tầm vông….

Ngoài ra, nét đáng yêu, hồn nhiên trong mỗi bài thơ còn khơi gợi óc thông minh, sáng tạo ở bé. Ở lứa tuổi mầm non, việc bố mẹ dạy cho con những bài đồng dao dân gian giúp trẻ phát triển trí não rất có ích vì ở độ tuổi này, bé luôn thích thú khám phá xung quanh, tò mò và học hỏi những điều mới mẻ. Bố mẹ cũng chớ nên lo lắng vì sẽ có những từ ngữ đặc biệt mà đến người lớn còn cắc cớ không hiểu được thì làm sao con có thể hiểu được. Việc dạy bé trước hết là sự cảm nhận nhịp điệu thơ, các vần bằng trắc, cách gieo vần.. Những bài thơ dân gian đều chứa đựng ngôn ngữ có tính thi ca, có vần, có nhị, là cuốn từ điển sống chứa đựng một kho từ vựng giàu có. Cho con tiếp xúc với thơ dân gian cũng là cách để trẻ tiếp thu tiếng mẹ đẻ một cách có ý thức.

Ở độ tuổi mẫu giáo, trẻ biết ý thức chung về bản thân, về công việc và các mối quan hệ trong gia đình, xã hội. Chỉ thông qua những ca từ đơn giản, dễ nhớ dễ học của thơ dân gian cũng đủ những nội dung cơ bản nhất để giáo dục tình yêu và sự biết ơn đối với ông bà cha mẹ,ý thức bảo vệ môi trường, sự yêu thương loài vật, nhận biết đúng sai…Khi con thắc mắc về một điều gì đó, bố mẹ và con có thể tìm hiểu xem từ đó chỉ đến sự vật gì, vì sao lại gọi nó như vậy. Quá trình chia sẻ, dạy con cũng sẽ khiến mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái khắng khít hơn.

Hi vọng với 23 bài đồng dao dân gian giúp bé phát triển trí não, mẹ và bé sẽ có những giờ phút thật vui vẻ bên nhau.

 

Theo Giadinhmoi