Ăn nhầm so biển nguy hiểm như thế nào?
Ngày 10/6, Bệnh viện (BV) Nhân dân 115 TP Hồ Chí Minh cho biết, Khoa Cấp cứu tổng hợp cùng Khoa Hồi sức tích cực và chống độc của BV vừa tiếp nhận một bệnh nhân nam 52 tuổi bị ngộ độc nặng sau khi ăn nhầm con So biển. Đây là loại chất độc không có thuốc giải.
Người đàn ông suýt tử vong vì ăn so biển
ThS.BSCKI. Nguyễn Hữu Tín – BV Nhân dân 115 vừa cho biết, bệnh nhân được bệnh viện địa phương chuyển đến cấp cứu trong tình trạng bị suy hô hấp giảm oxy máu nặng, SpO₂ chỉ còn 30%, yếu liệt cơ toàn thân.
Ghi nhận bệnh sử, bệnh nhân đã tự chế biến và ăn con so biển bắt được ở Cần Giờ. Tuy nhiên, khoảng 30 phút sau khi ăn, bệnh nhân bắt đầu có triệu chứng tê miệng, cứng hàm, tê lưỡi, yếu dần tay chân và nhanh chóng chuyển sang suy hô hấp nên được người nhà đưa đi cấp cứu.

Cách phân biệt so biển và sam biển.
Tại bệnh viện địa phương, bệnh nhân được chẩn đoán ngộ độc Tetradotoxin do ăn nhầm con so biển, một loài có hình dạng giống con sam biển nhưng chứa độc tố cực kỳ nguy hiểm.
Ngay khi tiếp nhận, đội ngũ bác sĩ khoa Cấp cứu BV Nhân dân 115 đã nhanh chóng đặt nội khí quản và hỗ trợ thở máy do cơ hô hấp của bệnh nhân đã bị liệt. Sau đó, bệnh nhân được chuyển ngay tới khoa Hồi sức tích cực và chống độc.
Các bác sĩ nhận định đây là một ca ngộ độc nặng và không có thuốc giải độc đặc hiệu.
Vì vậy, Khoa Hồi sức tích cực đã áp dụng kỹ thuật hồi sức nâng cao, bao gồm phương pháp lọc máu hấp phụ độc chất, sử dụng liên tục 3 quả lọc để tăng hiệu quả xử lý đối với những chất có thể tích phân bố cao như Tetradotoxin.
Sau 2 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân đã phục hồi chức năng cơ hô hấp, ống nội khí quản được rút an toàn và bệnh nhân đã xuất viện vài ngày sau trong tình trạng hoàn toàn ổn định.
So biển độc như thế nào:
Theo ThS.BSCKI. Nguyễn Hữu Tín, Tetradotoxin là một loại độc tố thần kinh rất mạnh, có trong một số loài sinh vật biển như cá nóc, con so biển, bạch tuộc vòng xanh… Tetrodotoxin tập trung chủ yếu ở buồng trứng và đạt nồng độ cao hơn khi so biển vào mùa sinh sản.
“Đây là độc tố không có thuốc giải đặc hiệu, chỉ cần một lượng nhỏ cũng có thể gây yếu cơ, liệt cơ hô hấp, dẫn đến ngừng thở và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Điều đặc biệt nguy hiểm là độc tố này không bị phá hủy bởi nhiệt, vì vậy dù đã nấu chín, nguy cơ ngộ độc vẫn tồn tại. Chỉ cần 1-2 miligam độc tố Tetrodotoxin cũng đủ gây chết người.” – ThS.BSCKI. Nguyễn Hữu Tín cho biết.
Nếu ăn nhầm phải so biển, Tetrodotoxin sẽ nhanh chóng được hấp thụ qua đường tiêu hóa trong khoảng 10-15 phút, đạt nồng độ cao nhất sau 20 phút và các triệu chứng nhiễm độc sẽ bắt đầu xuất hiện sau vài giờ. Triệu chứng bao gồm buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, yếu cơ và khó thở. Nếu không được điều trị kịp thời tại bệnh viện, người nhiễm độc có thể thiệt mạng do liệt cơ hô hấp và hạ huyết áp.
Hiện tại, trên thế giới vẫn chưa có thuốc điều trị ngộ độc Tetrodotoxin. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nhận biết và tránh tiêu thụ con So biển để bảo vệ sức khỏe và tính mạng.
Để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm nguy hiểm từ so biển và các loại hải sản tương tự, các bác sĩ khuyến cáo người dân tuyệt đối không ăn các loài hải sản không rõ nguồn gốc, đặc biệt là các loài dễ bị nhầm lẫn như sam và so.
“Khi có dấu hiệu tê môi, tê lưỡi, yếu tay chân sau khi ăn, cần đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất, không chờ đợi. Người dân cũng nên tìm hiểu thông tin khoa học chính xác từ các nguồn đáng tin cậy để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình” – các bác sĩ khuyến cáo.
Bên cạnh đó, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, trước khi sử dụng sam biển làm thực phẩm, bạn nên chắc chắn rằng đó là Sam biển và không nhầm lẫn với so biển nhằm tránh được nguy cơ ngộ độc và bảo vệ sức khỏe của bản thân cũng như gia đình.
Đặc biệt, nếu có dấu hiệu bị ngộ độc từ so biển hoặc Sam biển, hãy đến ngay bệnh viện để được khám và điều trị kịp thời.
Cách phân biệt So biển và Sam biển
Tại Việt Nam, so biển thường bị nhầm lẫn với sam biển, đặc biệt là khi mua ở chợ hoặc đánh bắt ven biển vì hình dáng của hai loài này rất giống nhau, chỉ những người có kinh nghiệm mới có thể phân biệt chính xác. Việc nhầm lẫn có thể gây hậu quả nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
So biển có tên khoa học là Carcinoscorpius Rotundicauda có ngoại hình rất giống với sam biển, điều này làm cho việc phân biệt chúng trở nên khó khăn đối với nhiều người. Tuy nhiên, có một số điểm khác biệt quan trọng giữa sam biển và so biển.
Trong đó, sam biển thường có kích thước lớn hơn (khối lượng trung bình từ 1,5 kg đến 2 kg) và di chuyển theo thành từng cặp. Sam trưởng thành có vỏ cứng như mai cua, chiều dài thân khoảng 30 cm, hình dạng mình tròn vẹt. Dưới bụng có tám chân nhỏ. Sam di chuyển chậm và bò giống như cua. Đuôi của sam có gờ mặt lưng rõ ràng, hình tam giác.
Trong khi đó, so biển thường di chuyển một mình và kích thước nhỏ hơn. Đặc điểm nổi bật của so biển là chiều dài thân khoảng 20-25 cm, toàn thân màu xanh nâu đậm. Đuôi của so biển có dạng hình tròn và không có gai. So biển sống ở vùng ven biển và các lạch nước ngọt…